अभिमानास्पद ! भारतापुर्वी सुरू झालेल्या PAKच्या स्पेस एजन्सीचं ‘नामोनिशाण’ नाही, ISRO सगळयांच्या ‘स्मरणात’

नवी : एन पी न्यूज 24 –  भारताचा चंद्रयान – २ चंद्राच्या दारात उभा आहे. 6 आणि 7 सप्टेंबर रोजी सकाळी 1.30 ते दुपारी 2.30 दरम्यान चंद्रयान – 2 चा विक्रम लँडर चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर उतरेल. याद्वारे चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर आपले वाहन उतरविणारा भारत जगातील पहिला देश ठरला आहे. पाकिस्तानने भारतासमोर स्वत: ची अंतराळ एजन्सी उभी केली पण आज त्याचे नाव कोणालाही माहिती नाही.

दक्षिण आशियामध्ये आठ देश आहेत. भारत, अफगाणिस्तान, पाकिस्तान, बांगलादेश, श्रीलंका, नेपाळ, भूतान आणि मालदीव. अवकाश विज्ञानाच्या बाबतीत पाकिस्तान थोडे प्रयत्न करत आहे. भारत पाकिस्तानपेक्षा इतका पुढे आहे की पाकिस्तानला भारताशी सामना करण्यास अनेक दशके लागतील. शेजारील चीन स्पर्धा करतो पण यावेळी भारतीय अंतराळ संस्था इस्रो अजूनही खगोलशास्त्राच्या बाबतीत जगातील सर्वात विश्वासार्ह संस्था आहे.

पाकिस्तानने स्पेस एजन्सी बनवली न काही करू शकला नाही
अंतराळ क्षेत्रात पाकिस्तानने 16 सप्टेंबर 1961 रोजी स्पेस आणि अपर एटमॉसफेयर रिसर्च ऑर्गेनाइजेशन (SUPARCO) ची स्थापना केली. भारतीय अवकाश एजन्सीची अधिकृत स्थापना होण्याआधीही आठ वर्षे हि संस्था झाली होती. पण आज ती संस्था स्वतःच या शर्यतीत नाही. इस्रोची स्थापना 1969 मध्ये झाली होती. त्याआधी भारतीय अंतराळ एजन्सीला अंतराळ संशोधन भारतीय राष्ट्रीय समितीचे नाव देण्यात आले होते. भारतीय अंतराळ संस्था इस्रोने संपूर्ण जगात आपली ओळख प्रस्थापित केली आहे.

पाकिस्तानने आतापर्यंत फक्त 5 सॅटेलाईटच सोडले आहेत
प्रथम- बद्र -1 16 जुलै 1990 रोजी सोडण्यात आले. हा कृत्रिम डिजिटल उपग्रह होता. त्याने 6 महिन्यांनंतर अंतराळात काम करणे बंद केले.

दुसरा – बद्र-बी उपग्रह जो पृथ्वी निरीक्षण उपग्रह होता. हे 10 डिसेंबर 2001 रोजी लाँच केले गेले.

तिसरा – पाकट -1आर किंवा पाकिस्तान – 1 उपग्रह चीनच्या मदतीने 11 ऑगस्ट २०11 ला प्रक्षेपित करण्यात आला होता. हे चीननेच बनवले होते. हा संप्रेषण उपग्रह आहे. हे आता कार्यरत आहे.

चौथा – आयक्यूब -1 उपग्रह आहे जो 21 नोव्हेंबर 2013 रोजी प्रक्षेपित करण्यात आला होता. हे जीवशास्त्र, नॅनो टेक्नॉलॉजी, अवकाश गतिशीलता इत्यादी प्रयोगांसाठी तयार केले गेले होते. तसेच यानेही दोन वर्षे काम केले.

पाचवा – पाकिस्तान रिमोट सेन्सिंग उपग्रह. 9 जुलै 2018 रोजी हे लाँच केले गेले. चीननेही आपल्या रॉकेटने लॉन्च केले होते.

चीनची स्पर्धा भारताशी नाही अमेरिका, रूस आणि यूकेशी आहे
अमेरिका, रशिया आणि ब्रिटननंतर चीन हा चौथा देश आहे ज्यामध्ये मानवांना अंतराळात पाठविण्याची क्षमता आहे. तिआंगोंग -1 आणि 2 चे स्वतःचे अंतराळ स्थानक आहे. चीनचा सर्वात विश्वासार्ह रॉकेट हा लाँग मार्च आहे. 2007 मध्येच लाँग मार्चचे 100 वे उड्डाण पूर्ण झाले. चीनने 2003 मध्ये या रॉकेटद्वारे आपले मानवनिर्मित मोहीम पाठविली. या रॉकेटच्या सहाय्याने त्यांनी 2007 मध्ये आपली चंद्र मिशन चांगई -१ लाँच केली.

जपानचे जास्त काम नागरिक सेवांसाठी
जपान अमेरिकेबरोबर सैन्य आणि नागरी सेवांसाठी काम करत आहे. जपानी स्पेस एजन्सी जॅसा 2025 पर्यंत चंद्रावर मानवनिर्मित स्थानके तयार करण्याची तयारी करत आहे. उत्तर कोरियाने क्षेपणास्त्र चाचणी घेतली तेव्हा 1998 मध्ये जपानने पहिला हेरगिरी करणारा उपग्रह बांधला. या व्यतिरिक्त जपान ह्युमनॉइड रोबोट असिमोला चंद्रावर पाठविण्याचीही तयारी करत आहे.

इराणने 2009 मध्ये आपला उपग्रह लॉंच केला
2 फेब्रुवारी 2009 रोजी इराणने पहिला स्वदेशी उपग्रह ओमिड लाँच केला. आता त्याने आपले रॉकेट सफिर-एसएलव्ही बनविले आहे. तो दुसरा रॉकेट सिमॉर्गही बनवत आहे.

इझ्रायल हा आपला उपग्रह बनवणारा जगातील १० वा देश
1983 मध्ये, इस्त्रायली अंतराळ संस्था तयार केली गेली. इस्त्राईलने 19 सप्टेंबर 1988 रोजी आपल्या स्वत: च्या रॉकेट शावितने ओफेक -1 हा पहिला उपग्रह प्रक्षेपित केला होता.

जगाने उत्तर कोरियाचा दावा फेटाळला
उत्तरं कोरियाने स्वतःचा उपग्रह सोडला या वृत्ताला जगात कोणत्याही देशाने मान्यता दिली नाही तरीही उत्तर कोरियाने 12 डिसेंबर 2012 रोजी क्वांगमीयोगोंगसोंग -3 उपग्रहाचे प्रथम यशस्वी प्रक्षेपण केले. उत्तर कोरियाचेही स्वतःचे रॉकेट आहे. त्यांची नावे आहेत – मुसुदान-री, बेकडुसन -1, उन्हा आणि उन्हा -3.

इंडोनेशियाच्या प्रयत्न अजूनही सुरु आहेत
इंडोनेशिया सध्या अंतराळ विज्ञानाच्या क्षेत्रात नाव मिळवण्याचा प्रयत्न करीत आहे. तथापि, जुलै 1976 मध्ये इंडोनेशिया स्वतःची देशांतर्गत उपग्रह प्रणाली असणारा पहिला विकसनशील देश ठरला. नासाच्या प्रकल्पात त्याचे वैज्ञानिकही सामील झाले. त्याचे बहुतेक उपग्रह भारताने प्रक्षेपित केले आहेत. सध्या तो पॅन्गोऑर्बिटन हा रॉकेट बनवत आहे.

दक्षिण कोरिया अंतराळातील नवीन हिरो आहे
दक्षिण कोरिया अंतराळ विज्ञानाचा नवा हिरो आहे. ऑगस्ट 2006 मध्ये, त्याने आपला पहिला लष्करी संचार उपग्रह मुंगंगुहुवा -5 लाँच केला. 2008 मध्ये त्याने आपले रॉकेट बांधले. त्यानंतर त्याने आपल्या प्रवाशाला अंतराळात ली सो – यॉनकडे पाठविले.